นักโทษประหารชีวิตในจีนได้รับการปล่อยตัว หลังต่อสู้คดีนานหกปี

แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนลเปิดเผยถึงความจำเป็นในการยุติการประหารชีวิตใดๆ ก็ตามที่จะเกิดขึ้น และยกเลิกโทษประหารชีวิตในประเทศจีนโดยทันที หลังศาลยกฟ้องนักโทษประหารคนหนึ่งเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา โดยเขาต้องทนทุกข์ทรมานในคุกระหว่างการอุทธรณ์คดีนานกว่าหกปี นี่จึงเป็นอีกหนึ่งตัวอย่างที่ตอกย้ำถึงเหตุผลที่ต้องทำงานรณรงค์ยกเลิกโทษประหารชีวิต

เมื่อวันที่ 22 สิงหคม 2557 เนียนบิน ซึ่งเคยเป็นพ่อค้าขายอาหารริมทางได้รับการปล่อยตัวจากศาลมณฑลฟูเจี้ยนในข้อหา “วางยาพิษ” เนื่องจากพยานหลักฐานไม่พอเพียง หลังจากที่เขาต้องใช้ความพยายามในการยื่นอุทธรณ์คดีถึงนี้สามครั้งในรอบหกปี

เอนู กุลตาลาห์ตี (Anu Kultalahti) นักวิจัยระจำประเทศจีน แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนลกล่าวว่า การยกฟ้องคดีครั้งนี้เป็นอีกตัวอย่างหนึ่งที่ตอกย้ำถึงความจำเป็นที่จะต้องยกเลิกโทษประหารชีวิต ที่มีความเสี่ยงในการประหารชีวิตผู้บริสุทธิ์ นี่จึงเป็นอีกหนึ่งเหตุผลที่ชัดเจนในการสนับสนุนการยกเลิกโทษประหารชีวิต

“ระบบยุติธรรมของจีนเต็มไปด้วยข้อบกพร่อง และจำเป็นต้องใช้ความพยายามอย่างมากเพื่อแก้ไขข้อบกพร่องในคดีนี้ รวมทั้งข้อกล่าวหาว่ามีการทรมาน เป็นเรื่องน่าเศร้าสลดใจที่เนียนบินและครอบครัวต้องทนทุกข์ทรมานถึงหกปีจากความเสี่ยงที่จะถูกประหารชีวิตด้วยการแขวนคอ แม้จะไม่มีหลักฐานที่ชัดเจนในการเอาผิดเขาก็ตาม”

เนียนบินถูกกล่าวหาว่าใส่ยาเบื่อหนูในอาหารให้เพื่อนบ้านกิน เป็นเหตุให้เด็กเสียชีวิตไปสองคนและบุคคลอื่นได้รับบาดเจ็บอีกสี่คนที่บ้านอ้าวเฉียน จังหวัดผิงตัน มณฑลฟูเจี้ยนเมื่อเดือนกรกฎาคม 2549 เนียนบินอ้างว่าเขาถูกทรมานให้รับสารภาพผิดระหว่างการสอบสวนของตำรวจ

นับแต่การไต่สวนคดีครั้งแรกเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2551 เนียนบินต้องผ่านกระบวนการศาลชั้นต้นหนึ่งครั้ง และในชั้นอุทธรณ์สามครั้ง จากการตรวจสอบของศาลสูงสุดของประชาชนและไต่สวนคดีใหม่สามครั้ง เนื่องจากศาลสูงมองว่าการไต่สวนคดีเกิดขึ้นโดยขาดพยานหลักฐาน

ในเดือนตุลาคม 2553 ศาลสูงสุดของประชาชนวินิจฉัยคัดค้านการใช้โทษประหารชีวิต โดยอ้างว่าหลักฐานไม่เพียงพอและยังมีข้อเท็จจริงไม่ชัดเจน รวมทั้งสั่งให้ไต่สวนคดีใหม่ แต่ศาลอุทธรณ์เมืองฟูโจวได้ขัดคำสั่งศาลสูงสุดของประชาชน และตัดสินให้ประหารชีวิตเนียนบินอีกครั้งหนึ่ง ในการไต่สวนใหม่ครั้งที่สองเมื่อเดือนพฤศจิกายน 2554

ศาลสูงสุดของประชาชนมณฑลฟูเจี้ยนไต่สวนคดีใหม่ครั้งสุดท้ายเมื่อวันที่ 4 กรกฎาคม 2556 และสั่งให้มีการขยายระยะเวลาการไต่สวนคดีใหม่อีกหลายครั้ง และสุดท้ายมีคำสั่งให้ปล่อยตัวเนียนบินในวันที่ 22 สิงหาคม 2557

“ในคดีนี้ ระบบศาลสูงสุดของประชาชนจีนที่ตรวจสอบคำสั่งประหารชีวิต ได้มีคำวินิจฉัยขั้นสุดท้ายเพื่อป้องกันการเบี่ยงเบนความยุติธรรม ซึ่งเนียนบินและครอบครัวจะไม่ต้องทนทุกข์กับกระบวนการไต่สวนคดีใหม่และอุทธรณ์คดีที่ยืดเยื้อยาวนานเลย ถ้าศาลมณฑลฟูเจี้ยนให้น้ำหนักกับคำวินิจฉัยของศาลสูงที่มองว่าเป็นคดีที่ขาดพยานหลักฐาน” กุลตาลาห์ตีกล่าว

ข้อมูลพื้นฐาน

ปัจจุบัน 140 ประเทศทั่วโลกยกเลิกโทษประหารชีวิตทั้งในทางนิตินัยและพฤตินัย แต่การใช้โทษประหารในจีนยังเกิดขึ้นต่อไป โดยในปี 2556 จีนประหารชีวิตบุคคลมากกว่าจำนวนผู้ถูกประหารในประเทศอื่น ๆ ทั่วโลกรวมกัน และเป็นกระบวนการที่ปิดลับขาดความโปร่งใส ทางการไม่ยอมเปิดเผยตัวเลขการใช้โทษประหาร คำสั่งให้ประหารชีวิตมักเป็นผลมาจากการไต่สวนคดีที่ไม่เป็นธรรม โดยใช้พยานหลักฐานที่ได้จากการทรมาน และมีการใช้โทษประหารกับความผิดอาญาที่ไม่ทำให้คนเสียชีวิต อย่างคดียาเสพติดและความผิดด้านเศรษฐกิจ ความผิดต่อกฎหมายและมาตรฐานระหว่างประเทศ

แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนลคัดค้านโทษประหารทุกกรณีโดยไม่มีข้อยกเว้น ไม่ว่าจะเป็นความผิดทางอาญาประเภทใด ไม่ว่าผู้กระทำผิดจะมีบุคลิกลักษณะใด หรือไม่ว่าทางการจะใช้วิธีประหารชีวิตแบบใด แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนลเรียกร้องทางการจีนให้ทำข้อตกลงชั่วคราวเพื่อยุติการใช้โทษประหารโดยทันที โดยถือเป็นก้าวแรกที่นำไปสู่การยกเลิกโทษประหารในที่สุด

China: Death row inmate freed after six years of trials and appeals [1]