แอมเนสตี้เปิดตัวโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ช่วยเลี่ยงการตรวจสอบจากภาครัฐ

แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล เปิดตัวโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่มีชื่อว่า ดีเทคท์ (Detekt)  [1]เพื่อช่วยสื่อมวลชนและนักกิจกรรมจากการสอดแนมของรัฐบาล โปรแกรมนี้พัฒนาโดยนายเคลาดิโอ กวาเนียรี นักวิจัยด้านความมั่นคง โดยได้มีการเปิดตัวโปรแกรมร่วมกับกลุ่มองค์กรไม่แสวงหากำไรและบริษัทด้านเทคโนโลยี 

โปรแกรมนี้จะช่วยให้คนทั่วไปตรวจสอบได้ว่าเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ใช้อยู่มีสปายแวร์ (Spyware) เข้ามาหรือไม่ สปายแวร์เป็นโปรแกรมคอมพิวเตอร์ชนิดหนึ่ง ที่สร้างขึ้นมาเพื่อใช้ตรวจสอบพฤติกรรมการใช้คอมพิวเตอร์ และส่งข้อมูลที่ได้ไปยังคอมพิวเตอร์กลาง เพื่อนำข้อมูลดังกล่าวไปใช้ ตามแต่ผู้ใช้โปรแกรมสปายแวร์ต้องการ 

ดีเทคท์ [1] เป็นโปรแกรมคอมพิวเตอร์โปรแกรมแรก ที่เผยแพร่ออกมาให้คนทั่วไปได้ใช้โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย สามารถดาวน์โหลดได้ทางอินเทอร์เน็ต ในขณะที่รัฐบาลหลายประเทศในโลกใช้โปรแกรมสปายแวร์ในการตรวจสอบการใช้คอมพิวเตอร์ของประชาชน

มาเร็ก มาร์ซินกี้ หัวหน้าหน่วยงานด้านการทหารความมั่นคงและตำรวจ ของแอมเนสตี้ฯ ชี้ว่า สมัยนี้รัฐบาลใช้เทคโนโลยีที่ล้ำหน้าและเป็นอันตราย เพื่อให้เข้าไปอ่านอีเมล์ส่วนตัวของนักเคลื่อนไหวหรือสื่อมวลชน หรือไม่ก็สอดแนมโดยใช้กล้องจากคอมพิวเตอร์หรือไมโครโฟนที่บังคับทางไกล เขาบอกด้วยว่าวิธีการเหล่านี้เป็นวิธีการที่ขี้ขลาด ทั้งนี้เพื่อป้องกันไม่ให้ถูกจับและกล่าวหาว่าล่วงละเมิดสิทธิส่วนบุคคล

กลุ่มพันธมิตรต่อต้านการสอดแนมโดยผิดกฎหมายคาดการณ์ว่าเทคโนโลยีการสอดแนมมีมูลค่าการค้าทั่วโลกกว่าสามพันล้านปอนด์ หรือราวหนึ่งแสนหกหมื่นล้านบาท และเป็นตัวแปรหนึ่งที่ทำให้มีการละเมิดสิทธิส่วนบุคคลในหลายประเทศ

เทคโนโลยีสอดแนมข้อมูลบางอย่างมีอยู่แพร่หลายในอินเตอร์เน็ต แต่บางอย่างที่มีความทันสมัยมากและเป็นการพัฒนาโดยบริษัทเอกชนในประเทศพัฒนาแล้ว และขายให้กับหน่วยงานบังคับใช้กฎหมายและหน่วยงานข่าวกรองในประเทศที่มีการละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างต่อเนื่อง

FinFisher บริษัทจากเยอรมันซึ่งเคยเป็นธุรกิจของบริษัท Gamma International ซึ่งตั้งอยู่ในอังกฤษ เป็นผู้จัดทำสปายแวร์ FinSpy ซึ่งสามารถใช้แอบดักฟังการสนทนาผ่านสไกป์ การลักลอบนำไฟล์ออกจากฮาร์ดไดร์ฟ การบันทึกเสียงและอีเมล์ และแม้แต่การจับภาพบนจอและการถ่ายภาพโดยใช้เว็บแคมของเครื่องดังกล่าว

จากการทำวิจัยของ Citizen Lab และจากข้อมูลที่มีการเผยแพร่โดย Wikileaks มีการใช่สปายแวร์ Finfisher เพื่อสอดแนมนักกฎหมายสิทธิมนุษยชนและนักกิจกรรมที่สำคัญในประเทศบาห์เรน

แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนลกระตุ้นให้รัฐบาลควบคุมการค้าเช่นนี้อย่างเข้มงวด โดยกำหนดให้หน่วยงานระดับชาติประเมินความเสี่ยงของอุปกรณ์สอดแนมข้อมูล ที่อาจนำมาใช้ละเมิดสิทธิมนุษยชน ก่อนจะอนุญาตให้มีการนำเข้าส่งออกได้

“Detekt เป็นเครื่องมือที่มีประโยชน์มาก ที่จะช่วยให้นักกิจกรรมปลอดภัย แต่ท้ายที่สุดแล้วหนทางเดียวในการป้องกันไม่ให้มีการใช้เทคโนโลยีเหล่านี้เพื่อละเมิดหรือปฏิบัติมิชอบด้านสิทธิมนุษยชน ได้แก่การพัฒนาและบังคับให้มีการควบคุมอย่างเข้มงวดต่อการใช้งานและการค้าของเทคโนโลยีดังกล่าว" มาเร็ก มาร์ซินกี้กล่าว

แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนลจะใช้เครือข่ายของตนเพื่อสนับสนุนนักกิจกรรมทั่วโลกให้เรียนรู้เกี่ยวกับ Detekt และสามารถนำไปสแกนค้นหาร่องรอยของสปายแวร์ในเครื่องของตนได้ ทั้งยังจะร่วมมือกับหน่วยงานและเครือข่ายพันธมิตรในพื้นที่ในการทดสอบการใช้งานซอฟต์แวร์ชิ้นนี้ โดยเฉพาะบรรดาหน่วยงานที่ตกเป็นเป้าการโจมตีของสปายแวร์ 

Detekt: A new software tool in the ‘cat and mouse’ game against Big Brother [2]